ΣΤΕΝΗ 21-2-2013

Το Δάσος Στενής

 Το Δάσος Στενής Εύβοιας (Δίρφη) είναι Αισθητικό Δάσος (έκτασης 667 εκταρίων).

Η υπόλοιπη περιοχή είναι μη προστατευόμενη. Πρόκειται για το Όρος Δίρφη, τις κορυφές Ξηροβούνι, Σκοτήνη, Μαυροβούνι, Αλοκτέρι, Ορτάρι και την περιοχή Κύμης. Βουνά με γυμνές κορυφές, πολυάριθμους γκρεμούς (απ' τους οποίους μερικοί καταλήγουν στη θάλασσα) και απότομες πλαγιές με δάση Καστανιάς (Castanea sativa) και ελάτων (Abies sp.).

ΦΥΣΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Ορεογραφική – Τοπογραφική διαμόρφωση.

Οι κλίσεις που παρατηρούνται στα δασικά εδάφη ποικίλουν από 40% έως και 70%. Μεγαλύτερες κλίσεις που φθάνουν τις απόκρημνες βρίσκουμε ψηλότερα προς τις κορυφές της Δίρφης, του Ξεροβουνίου, της Κεδρότουρλας, στο Πυξάρι και άλλες. Απότομες κλίσεις παρατηρούνται και παρά των ρεμάτων που διασχίζουν όλο το ορεινό σύμπλεγμα.

Τμήμα του αισθητικού δάσους της Στενής επισκέφθηκε το σχολείο μας την Πέμπτη 21-2-2013.
Τα λεωφορεία μας ανέβασαν λίγο χαμηλότερα από το διάσελο της Δίρφης και όλοι μαζί κατεβήκαμε με τα πόδια μέχρι την Στενή!

 Το υψόμετρο και ο καθαρός αέρας άνοιξαν την όρεξη μερικών....

Ενώ άλλοι έτρεχαν για να φθάσουν πρώτοι συναντώντας την Κα Ακριώτου που τους εμπόδιζε να περάσουν μπροστά της στην προσπάθειά της να κρατήσουν ένα σταθερό ρυθμό!

Θαυμάσαμε το τοπίο και τις χιονισμένες βουνοκορφές

Και σαν έπιασε ψιλόβροχο κάποιοι άνοιξαν τις ομπρέλες τους χαρίζοντας ένα ξεχωριστό θέαμα στην φωτογράφο της ομάδας Κα Παναγιωτίδου!

 

Η Στενή από ψηλά χαμένη στην καταχνιά της υγρασίας.

Η Κα Κουμούλη και η Κα Μανώλη καμαρώνουν για την ομορφιά του δάσους!

Η Κα Παναγιωτίδου εκφράζει τα συναισθήματά της για την φωτογράφο Κα Κουμούλη

Ο “Ποταμός της Στενής”. Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να διαπιστώσει από την μορφολογία του εδάφους, ότι το νερό διέσχιζε για χιλιάδες χρόνια το μέρος αυτό, εξ' ου και τα επιβλητικά φαράγγια που δημιουργήθηκαν στην περιοχή αυτή.

Το νερό του ποταμού ήταν αυτό που έγινε η αιτία να αρχίσει ο οικισμός και μετέπειτα να εξελιχθεί σε κοινότητα. Η αναφορά ότι ο πρώτος κάτοικος του μέρους αυτού ήταν βοσκός, φανερώνει ότι κατοίκησε εδώ λόγω της αφθονίας νερού για τα ζώα του.
Το νερό του ποταμού ήταν η κινητήριος δύναμη της κοινότητας, από την εποχή του πρώτου κάτοικου μέχρι πρόσφατου, όταν λόγω των συνεχιζόμενων ανομβριών το ποτάμι έπαυσε να φέρνει το πολύτιμό του αγαθό.

Η πρώτη μαρτυρία ότι το νερό χρησιμοποιήθηκε για τις ανάγκες των κατοίκων, όχι μόνο του χωριού, αλλά και ίσως άλλων γειτονικών χωριών, είναι ο νερόμυλος –αλευρόμυλος- που κτίστηκε κατά πάσα πιθανότητα γύρω στον 16 ον αιώνα, στην όχθη του ποταμού στο κέντρο του χωριού.
Το νερό ερχόταν με πετρόκτιστο αυλάκι κατά μήκος του ποταμού και με την δύναμη της πτώσης από ψηλά, έθετε σε κίνηση τις μυλόπετρες που άλεθαν το σιτάρι.
Ο δεύτερος νερόμυλος κτίστηκε γύρω στο 1880 διακόσια μέτρα ανατολικότερα του πρώτου, στην απέναντι όχθη του ποταμού.

Η γέφυρα πάνω από τον ποταμό που ένωνε τα δύο μέρη του χωριού, ήταν το σημείο συνάντησης των ανδρών τα βράδια, καθήμενοι στα “ππεριβάζια” (προστατευτικό της γέφυρας), ακούγοντας το νερό να κυλά στο ποταμό και κουβεντιάζοντας.
Το μέρος γύρω από τη γέφυρα με όλα τα σημεία του, πλυσταριό, αλευρόμυλο, ελιόμυλους, ποτίστρες των ζώων και το καθορισμένο μέρος όπου έπαιρναν το πόσιμο νερό, ήταν συνεχώς γεμάτο κόσμο, όλους τους μήνες του χρόνου.

Οι μεγάλοι δρύες και τα πλατάνια, στις όχθες του ποταμού χρησίμευαν στο να ξαπλώνουν κάτω τα παιδιά, μετά το κολύμπι ή σαν εκδρομικός χώρος όταν έπαιρναν μαζί τους φαγητό, αφού πολλές φορές περνούσαν εκεί ολόκληρες ώρες.

 

Η Στενή οφείλει την δημιουργία και την ύπαρξή της στο νερό, που της έδινε ζωή για αιώνες και στο ποτάμι που το καθοδηγούσε χειμώνα καλοκαίρι μέχρι τη θάλασσα

Του «γιατρού η βρύση»:

Η Στενή ξεχωρίζει για τις σπάνιες ομορφιές και τα τρεχούμενα νερά. Μια από τις πολλές πηγές είναι του «γιατρού η βρύση», πεντακόσια μέτρα μετά το χωριό κοντά στο ρέμα που διασχίζει και το χωριό. Μπροστά στη βρύση, από τη λαϊκή αγορά μπορείτε να προμηθευτείτε προϊόντα του χωριού και της Δίρφυς. Τσάι, ρίγανη, τυρί, μέλι, χειροποίητα ζυμαρικά κ.α.

Μήπως κουράστηκε κανείς;

Βόηθα Θανάση.... λίγα σκαλιά έμειναν!

Να μία λαστιχόγλαστρα και στην Στενή γιατί παντού υπάρχουν πεταμένα λάστιχα!

Ώρα για ξεκούραση!

 

Ένα από τα γραφικότερα χωριά της Εύβοιας, κτισμένο στις παρυφές της Δίρφυς, του ψηλότερου βουνού  της Εύβοιας, 30χλμ. Από τη Χαλκίδα. Η  Στενή έχει 1.280 κατοίκους και αποτελείται από τρεις οικισμούς. Την Πάνω και Κάτω Στένη, και τον σχεδόν εγκαταλειμμένο οικισμό του Πύργου (Σκουντέρι). Κέντρο του χωριού είναι η πλακόστρωτη πλατεία απ’ όπου ξεκινούν στενά μονοπάτια και διακλαδίζονται ως την τελευταία άκρη του πυκνόκτιστου χωριού. Μέσα στην πλατεία υπάρχουν γραφικές βρύσες με άφθονα τρεχούμενα νερά. Πολλά μεγάλα πλατάνια απλώνουν τη σκιά τους πάνω από τα γραφικά καφενεδάκια και τις παραδοσιακές ταβέρνες

Πληροφορίες:

ΦΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΠΛΑΣΕΙΣ 

ΧΛΩΡΙΔΑ

Στο δασικό σύμπλεγμα της Δίρφης βρίσκονται οι εξής φυτικές διαπλάσεις.

1)       Η διάπλαση των κωνοφόρων

v     Φυτοκοινωνία με παραμεσόγεια ξηροθερμόβια κωνοφόρα με κύριο εκπρόσωπό τους τη χαλέπιο πεύκη αλλά και την ακτινωτή πεύκη κυρίως από αναδασώσεις, σε υψόμετρο από 350 μέτρα έως 700 μέτρα. Σαν υπόροφος συναντώνται τα αείφυλλα πλατύφυλλα.

v     Φυτοκοινωνία παραμεσόγειων λιγότερο ξηροθερμόβιων κωνοφόρων, που εξαπλώνεται σε υψόμετρο από 700 μέτρα έως 1200 μέτρα και εκπροσωπείται  από την κεφαλληνιακή ελάτη. Στην φυτοκοινωνία αυτή εμφανίζονται με  δευτερεύουσα μορφή είτε μεμονωμένα  είτε σε μικρές συστάδες τα εξής δασοπονικά είδη:

1)       Πλάτανος ανατολικός

2)       Καστανιά η κοινή

3)       Γαύρος  ανατολικός

4)       Οστρυά  καρπινόφυλλη

5)       Ίταμος  ραγοφόρος

6)       Άρκευθος οξύκεδρος

7)       Άρκευθος νανώδης

8)       Αρκουδοπούρναρο

2)       Η διάπλαση πλατύφυλλων που φυλλοβολούν τα φύλλα τους κατά την διάρκεια του χειμώνα. Αυτή συναντάται σε υψόμετρο 550 μέτρων έως 900 και αντιπροσωπεύεται από την φυτοκοινωνία της καστανιάς, στο αισθητικό δάσος της Στενής, σε συστάδες στο δάσος των Στροπόνων και σε τμήμα δάσους του Μετοχίου. Σε ορισμένες θέσεις βρίσκεται σε μίξη με άτομα ή συνδεδρίες ή και μικροενώσεις ελάτης. Επίσης παρατηρούνται μεμονωμένα δένδρα της πλατύφυλλης δρυός.

3)       Η διάπλαση των αείφυλλων πλατύφυλλων.

Αυτή ξεκινάει από τα χαμηλά υψόμετρα και φθάνει έως τα 800 μέτρα. Συναντάται αμιγής, όπου στα χαμηλά υψόμετρα ανακατεύεται με τις γεωργικές καλλιέργειες ενώ στα ψηλότερα με δέντρα της χαλέπιας πεύκης, της καστανιάς και της ελάτης. Τα είδη που αποτελούν την φυτοκοινωνία των πλατύφυλλων αείφυλλων είναι τα εξής:

v     Αριά

v     Πουρνάρι ή πούρνος

v     Φιλίκι

v     Κουμαριά

v     Γλιστροκουμαριά

v     Ερείκη δενδρώδης (κοινώς ρείκι)

v     Ερείκη σπονδυλωτή

v     Σχίνος

v     Κοκορεβιθιά

v     Κολουτέα δενδρώδης (φούσκα)

v     Φράξος

v     Αγριελιά

v     Κουτσουπιά

v     Άρκευθος οξύκεδρος

v     Άρκευθος νανώδης

v     Άρκευθος φοινικική (κέδρος)

v     Κράταιγος

v     Γκορτσιά

v     Παλιούρι

v     Ασπάλαθος

v     Σπάρτο

v     Κιτρινόξυλο

v     Χρυσόξυλο

v     Πικροδάφνη

v     Πυράκανθος

v     Λυγαριά (καναπίτσα)

v     Ιτιά

v     Μυρτιά

v     Πυξάρι, πυξός

v     ακακία

4)       Η διάπλαση των παραποτάμιων ή παρόχθιων δασών.    Αυτή απαντάται στα ρέματα που διασχίζουν τον ορεινό όγκο και αντιπροσωπεύεται από την φυτοκοινωνία:

v     του πλάτανου του ανατολικού

v     και σε μικρό αριθμό από την λευκή Λεύκη

5)       Γύρω από τις παραδίρφιες κοινότητες καλλιεργούνται γεωργοδενδροκομικές εκτάσεις με τα εξής είδη:

v     Καρυδιά         Juglarus regia

v     Κερασιά         Prunus avium

v     Βυσσινιά         Prunus cerasus

v     Αγριοκορομηλιά  prunus psevdoarmeniana

v     Αγριομηλιά      Pirus malus

v     Αγριαχλαδιά     Pirus communis

v     Ροδιά           Punica granata

6)       Σε όλη την έκταση συναντώνται τα εξής είδη από φρύγανα:

v     Ασφάκα

v     Αλογοθύμαρο

v     Αμάραντο

v     Ασφόδελος

v     Αγριολίβανο ή λιβανόχορτο

v     Ακανθώδης θάμνος

v     Αφάνα

v     Αγριοφασκομηλιά

v     Ξυλαφάνα

v     Βούρλα διάφορα είδη

v     Γαλατσίδα

v     Δενδρολίβανο

v     Θυμάρι

v     Θρούμπι

v     Θυμελαία

v     Άγριο σπαράγγι

v     Κουνούκλα

v     Πηγουνιά άσπρη της Εύβοιας

v     Ρίγανη

v     Τσάι

7)       σαν ζιζάνια συναντώνται τα εξής:

v     φτέρη

v     σκάρφη ή ελλέβορος

v     αγριόβατος ή θαμνώδης βάτος

v     λειχήνες

v     βρύα

  8)είδη αγρωστωδών

v     μακρογένι

v     αγρωστίδα η στολονίφερη

v     κινοσούρα η εχινόμορφη

v     βρίζα η ενδιάμεση

v     βραχυπόδιο το φτερωτό

v     πόα των δασών

v     τούφα

v     αγριοκρίθαρο

v     ταγή

v     καλαμοσίταρο

v     ήμερη ήρα

9)είδη ψυχανθών τα εξής:

v     τριφύλλι

v     βίκος

v     λότος

v     ανθυλλίς τα οποία μαζί με τα διάφορα είδη από τα βρύα και τις λειχήνες σχηματίζουν τον χλοοτάπητα της περιοχής.

10)αναρριχώμενα φυτά συναντώνται τα εξής:

v     κισσός ο κοινός

v     αγιόκλημα 

v     κληματίς αγράμπελη

v     κληματίς φλογώδης

  11) και τα φυτικά παράσιτα:

v     ιξός

v     μελιός

v     νεραϊδόνημα

v     γκυ αείφυλλο

γκυ φυλλοβόλο